Nieuwbouw appartementen, La Roue | Brussel

Op de fundamenten van een parkeergarage - half verscholen onder het treinviaduct en op een driehoekig kavel - maakte Pierre Blondel Architectes een compact woongebouw in een grillige configuratie. ‘De locatie ligt op een gevoelige plek in een wijk die een tijd verwaarloosd is geweest. Als aanjager voor de vernieuwing is dit project heel belangrijk geweest’, vertelt Serge Eloi. Eloi was “de architect op de bouwplaats” en intensief betrokken bij de bouwkundige uitwerking van het project.

Het project kwam via een prijsvraag bij het bureau. ‘Er was wel wat creativiteit nodig om op deze plek, in hoge dichtheid, maar liefst 54 appartementen in te passen’, vertelt Eloi. Pierre Blondel Architectes heeft veel sociale woningbouw in de portefeuille en wist dat het belangrijk was om de buurt bij het project te betrekken. In het winnende ontwerp worden veel verwijzingen gemaakt naar de omgeving, direct aan de spoorlijn die het noordelijke deel van Brussel verbindt met het zuiden.

Buitenisolatie met toplaag

De gevels van La Roue vertellen letterlijk een verhaal. Met grote, niet al te schreeuwerige letters zijn plaatsnamen op de gevel gezet. Eloi: ‘Dat was een direct antwoord op een vraag van de gemeente om het gebouw zichtbaarheid te geven. In de twintigste eeuw - de tijd waarin deze wijk ontstond - was het gebruikelijk om reclames op de gevel te zetten. Wij hebben nu, in referentie met de noord-zuidlijn langs het gebouw, namen van steden op de gestucte delen van de gevel gezet. Van Napels tot Helsinki.’

Het gebouw bestaat uit een aantal vleugels waarbij de langsgevels voorzien zijn van witgestucte gevels en de kopgevels - gericht op de meer geluidsbelaste zijde - een bekleding kregen met geglazuurde bakstenen. ‘Geluidsisolatie was heel belangrijk, met de trein zo vlak langs het gebouw. De bijzondere vorm van de balkons is afgestemd op een optimale geluidsabsorptie: de iets omhoog gebogen onderzijde vangt het geluid door middel van isolatiemateriaal achter een geperforeerde stalen plaat’, vertelt Eloi.

Spel met het licht

Dat de kopgevels zouden moeten glanzen, was deel van de ambitie om het gebouw een rijk gedetailleerde verschijning te laten zijn. ‘We zochten een oppervlak dat zou stralen en telkens een andere reflectie heeft gedurende de dag - een gevel die speelt met het licht. Wij houden ervan als een gebouw op verschillende afstanden een ander verhaal vertelt: met een bepaalde perceptie als je het ziet op een afstand, maar naarmate je dichter op het gebouw komt, ontvouwt zich een ander verhaal. Wij hebben letterlijk een verhaal op de gevel geschreven, naar aanleiding van een novelle over de wijk. Pas als je met je neus op het gebouw staat, begrijp je het hele verhaal.’

Buitenisolatie met keramische bekleding

Voor de kopgevels is gekozen voor een systeem met een buitenisolatie waarop de bakstenen in situ zijn bevestigd. Deze gevels hebben niet alleen een grote geluidsbelasting, ook het onderhoud is een punt van aandacht. De projectarchitect: ‘Ons eerste idee was om het systeem met tegels toe te passen - die zijn immers eenvoudig te reinigen. Dat concept bleek lastig omdat de producent voor deze materiaalcombinatie nog geen goedkeuring had bij de Belgische autoriteiten. Het alternatief - geglazuurde bakstenen - had al een certificering, heeft dezelfde eigenschappen als het gaat om onderhoud en gaf ons minstens zoveel keuze als het gaat om kleur. Het tegelverband hebben we aangehouden.’