Reconstructie | Wagnerplein, Tilburg

“Weefpatronen van baksteen en prachtige plantenbakken vormen de verbindende schakel tussen park, winkelcentrum en maatschappelijke functies.” Zegt Paul Kersten, eindverantwoordelijk ontwerper wUrck voor het Tilburgse Wagnerplein.

Na renovatie van het winkelcentrum moest het Wagnerplein een kartrekker voor Tilburg-Noord worden. Met de reconstructie van het winkelcentrum en de buitenruimte kwamen er nieuwe maatschappelijke functies zoals een sporthal, bibliotheek en diverse woon- en zorgcomplexen. Het Wagnerplein werd de verbindende schakel tussen de verschillende functies en herbergt een van de grootste weekmarkten in Nederland. De herstructurering ging samen met de renovatie van het aangrenzende Von Weberpark. Tezamen goed voor vijf hectare nieuw stedelijk Nederland.

Complicerende factor

Voor de geplande ruimtelijke en sociale verweving maakte wUrck het masterplan voor de buitenruimte en de deelinrichtingsplannen voor het plein, de parkeerterreinen en het park. Paul Kersten van wUrck is aangenaam oprecht over de uitgangspunten én (on)mogelijkheden: “Het streven was een vriendelijke, warme ruimte en een optimale aansluiting tussen de verschillende functies en het park. Een complicerende factor waren de functionele eisen: een groot aantal parkeerplaatsen en kramen voor de weekmarkt.”

"Om te voorkomen dat het plein leeg aanvoelt op de momenten dat er geen markt is, zijn terrazzo zitbanken met plantenbakken ontworpen."

- Paul Kersten, ontwerper

Banken en bakken

De marktfunctie vereist veel openheid en toegankelijkheid. Om te voorkomen dat het plein leeg aanvoelt op de momenten dat er geen markt is, zijn terrazzo zitbanken met plantenbakken ontworpen. De banken en bakken zijn een knipoog naar Tilburgs’ verleden als textielstad. Ze refereren in vorm en uitstraling naar textielklossen en zijn voorzien van fraaie exotische damastpatronen. Ze functioneren tevens als lichtobjecten en er is ruimte in opgenomen voor noodzakelijke stroom en wateraansluitingen.

Tapijt van klinkers

De nieuwe vloer van het plein is een tapijt van klinkers, gelegd in een golvend ‘weefpatroon’. Het weefpatroon verwijst naar Tilburgs verleden als textielstad en naar de warme kleuren van de Brabantse zandgronden. Samen met de nieuwe bomen ontstond een bijzondere ruimte: drempelloos, toegankelijk en naadloos aansluitend op de parkeer- en marktfunctie. Kersten, over de bestrating: “We hebben bij Wienerberger vier dikformaten van de locatie Kirchkimmen (D) geselecteerd. Alleen de onderlinge verhoudingen variëren. Hierdoor krijg je heel subtiele kleurverschillen waarbij telkens een kleur de overhand krijgt. De patronen hebben we in Duitsland al klaar laten zetten omdat het per se machinaal moest worden verwerkt.”

De ondernemers hebben zin in de toekomst”

“De ondernemers hebben zin in de toekomst”, stelt een Bruna-franchisenemer. “Voor klanten is het lang behelpen geweest: te weinig parkeerplek, ze waren de oriëntatie kwijt. Nu moet het gaan groeien.” Een collega heeft de laatste maanden al een flinke omzetstijging geregistreerd, maar vertelt dat liever anoniem: “Anders wil mijn verhuurder er dadelijk ook al zijn deel van.”

Ruwe steenvorm

Kersten geldt als een fan van de in Tilburg gebruikte wasserstrich klinkers. “Vanwege de ruwe vorm, de intense kleurschakeringen en de imperfectie. Door de hardheid zijn de randen gevoeliger voor beschadiging, maar door de ruwheid valt dit, in tegenstelling tot de strakke hardgebakken klinkers, niet op. Het beeld blijft prachtig. De vervuiling is door de geringe vochtopname minimaal – juist voor een intensief gebruikt markplein is dat een belangrijke eigenschap.”

Ad random

De bijzondere complexiteit van het ‘golvende’ ontwerp en het gevraagde machinale straten vroegen om extra in spanningen bij het samenstellen van de machinale pakketten en de logistiek. Honderd procent ad random stapelen en straten bleken lastig. Door machinale verwerking is een minimale herhaling van kleursamenstelling opgetreden, ondanks meerdere machinale leg- en stapelpatronen van de mixen. Kwaliteit en uitstraling van het plein hebben er niet onder geleden. Kersten: “De herhaling qua patroon is minimaal zichtbaar, maar toch een beetje jammer. Een leermoment voor de toekomst.”

Licht en ruimte in het park

Op de parkeerplaatsen is gekozen voor een beplanting met blokhagen en berkenbomen. Langs de randen het plein komen nog grote borders met vaste planten. Met de plantenbanken geven deze een kleurrijk en weelderig beeld. De bijzondere bomen vanuit het Von Weberpark worden vrijgezet. Voor meer licht en ruimte in het park zijn veel sparren en coniferen gekapt. Op het plein komen een aantal nieuwe bijzondere bomen die de ruimtelijke verbinding maken met het park.

Projectinformatie

  • Opdrachtgever: Bouwfonds Property Development, Eindhoven
  • Ontwerp/Architect: wUrck architectuur stedenbouw landschap, Rotterdam
  • Aannemer: Mouwrik Waardenburg B.V., Waardenburg
  • Straatbakstenen: Mix DF: Juist, Baltrum, Norderney en Langeoog
  • Jaar van realisatie: 2016 - 2019
  • Locatie: Tilburg

Meer referentieprojecten