Renovatie Schoenenkwartier | Raadhuisplein, Waalwijk

Metselwerk is dominant aan het Raadhuisplein. Dat was al zo in het plan van Kropholler: het raadhuis is een opvallend pand uit de jaren dertig van de vorige eeuw, met grote gebaren in dieprood metselwerk met opvallende details en uit de kluiten gewassen ornamenten. Alexander Kropholler ontwierp dit pand en de aanliggende bebouwing als ensemble, in ‘historiserende stijl’. ‘Over the top’, zouden we nu zeggen. In de jaren tachtig kwam er een ‘eigentijdse’ uitbouw in de vorm van rechthoekige vleugels van drie verdiepingen naar ontwerp van B&D architecten. Civic Architects kreeg in 2020 de opdracht voor de transformatie naar het Schoenkwartier.

Palet van warme tinten

De wereld van schoeninnovatie gaat tegenwoordig sneller dan Waalwijk gaat’, zegt Gert Kwekkeboom als hij spreekt over het soms wat nostalgische sentiment van een deel van de mensen uit Waalwijk. De bewoners zijn trots op het nieuwe Schoenenkwartier en vertellen tijdens een bezoek – gevraagd en ongevraagd – over de geschiedenis van de verloren gegane lokale industrie. ‘En toch is het Schoenenkwartier ook een laboratorium geworden voor nieuwe creaties, aansprekend voor iedereen. We hebben gekozen voor een herkenbaar palet aan bouwmaterialen: laagdrempelig voor iedereen die niet dagelijks in een museum komt en tegelijkertijd boeiend voor toeristen uit de hele wereld’, vertelt de architect. ‘Voor de nieuwe bakstenen hebben we tot op de precieze kleurgradiënten onderzoek gedaan, om ervoor te zorgen dat het een samenspel is van warme, fijne tinten in combinatie met wat er al was.’

Subtiele inpassing

De arcade aan het plein was vroeger de poort voor marktkramen en geeft nu - volledig met glas gevuld – zicht op en toegang tot de entree van het museum. In de kiosk is een grand café geplaatst. Vanaf het plein springen de nieuwe ingrepen niet direct in het oog – het Raadhuis vraagt om veel van de aandacht – maar voor de alerte bezoeker is het nieuwe rechthoekige atrium zichtbaar met een blinde gemetselde muur, glaswand en dak. De gevels van de rechthoekige vleugels – nu in het interieur - zijn gestript tot op het betonnen skelet en weer gevuld met baksteen – met grote ronde sparingen. ‘We hebben zo weinig mogelijk willen weggooien’, motiveert de architect de keuze voor behoud van het skelet.  ‘De cirkels hebben het formaat van de ketels uit leerlooierij’, vertelt een enthousiaste vrijwilliger in het museum. ‘Een mooi verhaal’, reageert Gert, ‘maar zo is het niet gegaan: dat hebben ze zelf bedacht.’ Het maakt de architecten niet uit. Het is juist goed dat er verhalen worden verteld over het gebouw, dat het tot de verbeelding spreekt.