Elegant energiedak kroont binnenstedelijke transformatie

Dakrenovatie Wevolt X-Roof | The Connection, Binnenrotte Rotterdam

Wevolt X-Roof renovatie appartementsgebouw | The Connection Rotterdam

‘Het volledige dak op het zuiden is één vlak, als een geïntegreerd zonnepaneel’, vertelt Jeroen Schipper, architect en oprichter van Orange Architects.

Het pand in kwestie is een voormalig telefoniegebouw van de PTT, een robuust bakstenen gebouw aan de Binnenrotte in Rotterdam, nu bekend als The Connection. ‘De zuidgevel van The Connection was de achterkant van het gebouw’, legt Schipper uit, ‘het huidige plein was een bovengrondse spoorlijn. De vloeren van het pand stonden aan deze zijde vol met telefooncentrales. Nu is het een open gevel met diepe neggen, Franse balkons en een energiecentrale op het dak.’ 

Hoogwaardige appartementen en horeca in de plint

De opdrachtgever had een duidelijke visie op de transformatie-opgave van het kloeke pand met een gevel van rood metselwerk. Hij vroeg om oplossingen als zonnecollectoren, fotovoltaïsche panelen en energie-efficiënte installaties. De nieuwe bestemming van het pand: hoogwaardige appartementen en horeca in de plint. In de kelder staan nog steeds telecominstallaties: de servers zetten analoge connecties om in digitale. De restwarmte van deze installaties wordt ingezet voor het gebouw, onder andere om de appartementen te verwarmen en voor de keuken van het restaurant. Het pand heeft geen gasaansluiting. De nieuwe naam ‘The Connection’ mag dan slaan op de telefonie, in het energieconcept én de architectuur zijn veel meer verbindingen te vinden.

Geen “special effects”

Het warmrode metselwerk in de gevel is robuust, met sierranden en stoere details. De raampartijen voor de appartementen zijn gevuld met industrieel ogende kozijnen. De gevelopening van een aantal van de ramen is tot de vloer uitgezaagd, om Franse balkons te creëren. De bovenste bouwlaag kreeg een uitpandig balkon van zwart gecoat staal. Voor de integere renovatie van de gevel is The Connection genomineerd voor de internationale BrickAward 2022.

Architect Jeroen Schipper over de opdracht: ‘Het pand heeft geen monumentale status, maar maakt wel deel uit van het beschermd stadsgezicht. Dat was mede de reden om al die duurzaamheidsambities te integreren in het ontwerp. Niet als “special effects” op het pand bevestigd, maar als onderdeel van de architectuur.’

Voor het vangen van zonne-energie werd vanzelfsprekend gekeken naar de zuidgevel en het dak. ‘Omdat het pand ooit is gebouwd met de kont naar het spoor, was de grote opgave om van een achtergevel een aantrekkelijke voorkant te maken. We hebben daarom voorgesteld om geen losse zonnepanelen op het dak te leggen of aan de gevel te hangen, maar van het dak één groot zonnepaneel te maken’, vertelt Schipper.

 

‘Zonnepanelen zijn niet als “special effects” op het pand bevestigd; het Wevolt X-Roof is onderdeel van de architectuur’

 

Geïntegreerd vlak

‘Een traditioneel dak met daarop gemonteerde zonnepanelen was voor ons geen optie’, stelt Schipper. ‘Met het X-Roof systeem van Wevolt bleek het mogelijk om met kleinere modules een volledig dakvlak te maken. Het heeft meer weg van een leipannendak. De panelen zijn als het ware gepotdekseld. Bij de randen en dakopeningen is gebruik gemaakt van dummypanelen: passtukken van aluminium composiet met dezelfde kleur.’ Een volledig paneel is 82 x 60 centimeter gehard en frameloos glas.

Vanaf het plein oogt het dak als één oppervlak, in kleur afgestemd op de gevelelementen zoals de balkons en kozijnen. ‘We hebben gekozen voor zwart. De kleur komt het meest in de buurt bij de klassieke antraciet pannen op de andere dakvlakken’, vertelt de architect. In het stadsbeeld valt het donkere dak niet op als zonnedak. Alleen de oplettende wandelaar ziet dat het nauwkeurig gedetailleerde en vlakke dakvlak een eigentijdse toevoeging is.

Gevoelig voor zon

Het formaat van de panelen heeft verschillende voordelen, zo stelt de architect. ‘Vier panelen van Wevolt X-Roof zijn vergelijkbaar met één traditioneel zonnepaneel. De kleinere modules zijn makkelijker in te passen maar geven bovendien een goed rendement. De modules zijn aangesloten op een stringomvormer: het systeem is sensitief op zoninstraling.’

Als aandachtspunten bij het technische ontwerp noemt hij brandveiligheid (‘dat is op te lossen met brandvertragend dakfolie’) en ventilatie: ‘De opbouw van het systeem heeft daar eigenlijk al een oplossing voor: de ventilatie gaat onder de gepotdekselde platen door. Aan de onderkant en bij de nokvorsten blijft het open.’ Natuurlijk is het wel belangrijk dat de onderconstructie vlak is, om het effect van een naadloos doorlopend vlak te creëren. ‘De applicateur had daar ervaring mee, wist goed wat hij moest doen’, stelt de architect. De panelen haken in op het aluminium X-Roof systeem en zijn individueel losmaakbaar.

Onderdeel van de architectuur

De Binnenrotte is nu een levendige plek in het hart van Rotterdam. Vanaf station Blaak opent de stad zich aan een wijde traverse, als een groot plein waaraan ook de Markthal en de Kubuswoningen pronken. Het is nauwelijks voor te stellen dat hier ooit spoorlijnen de stad in tweeën deelden. The Connection staat stoer tussen andere grote karakters aan het plein. In jaren mag het dan een senior in de collectie zijn, na de recente transformatie is het een hotspot om te wonen. Niet alleen vanwege de grote verdiepinghoogten van de appartementen of het uitzicht op Rotterdam, maar ook vanwege de hoge duurzaamheidsambitie die bij de transformatie is doorgevoerd.

‘Wij kijken bij elk project hoe we – als bureau – concept en vakmanschap met elkaar kunnen combineren’, vertelt Schipper. ‘De complexiteit van een duurzaamheidsopgave kunnen we als ingenieur aanvliegen, maar ook onderdeel laten zijn van een architectonisch concept. Het zonnedak van The Connection is daar een voorbeeld van.’ Soms wordt een concept dan ook meegenomen naar andere projecten, zo blijkt. Schipper vertelt dat hij op zijn eigen woning ook het Wevolt X-Roof heeft laten installeren. ‘Dat is een na-oorlogse twee-kapper uit 1956. Een heel andere architectuur, een heel andere schaal. Maar ook daar is het dak nu een volledig geïntegreerde energiecentrale.’ Beide projecten laten zien dat de energietransitie onderdeel kan zijn van een nieuwe – of bestaande – architectuur: geen noodgedwongen toevoeging, maar een significant en aantrekkelijk onderdeel van het stadsbeeld van de toekomst.

 

‘De complexiteit van een duurzaamheidsopgave kunnen we als ingenieur aanvliegen, maar ook onderdeel laten zijn van een architectonisch concept’

 

  • Architect: Orange Architects

Meer referentieprojecten

Nieuwbouwwoningen De Duivenvoordecorridor | Roosenhorst, Voorschoten

Aan de rand van het Groene Hart in Voorschoten ligt het historisch cultuurlandschap ‘De Duivenvoordecorridor’.

Nieuwbouw vrijstaande woning | Zevenhuizen

Om te voorzien in de fikse stroombehoefte koos Leo voor X-Roof zonnepanelen met een maximaal rendement.

Dakvlak met Wevolt X-Roof zonnepanelen

Aan de slag met Wevolt X-Roof?

 Wij helpen je graag met je project!